Rotterdams Amusement - Roland Vonk



	Wat maakte Boelem Eelsing (1923-2011) zo geschikt om als kinderclown en komisch goochelaar op te treden? Conferencier Jan Blaaser heeft eens via een omweg een antwoord gegeven op die vraag. Bij een optreden van Boelem liet hij zich ontvallen: “O, Boel, ik zou ook wel clown willen zijn, maar daar ben ik niet kinderlijk genoeg voor.” Boelem was dat wel. Altijd gebleven ook.

	Goochelaar Boeléro

	Weduwe Jeannette (1932): “Boelem heeft altijd dat ondeugende behouden. Dat was zijn grootste kracht. Bij al die voorstellingen door de jaren heen, onder andere veel voor verstandelijk gehandicapten, had hij altijd de juiste toon. Als ze maar lachten dan was hij in z’n element.” Het heeft hem onder meer een lintje opgeleverd, in 2007, toen hij, geplaagd door Parkinson, al een punt achter zijn carrière had gezet. Die carrière van ‘Boeltje’, zoals hij vaak liefkozend werd genoemd, heeft meerdere, mogelijke, beginpunten. In 1935, op nog maar 12-jarige leeftijd, trad hij al op als goochelaar voor jeugd uit de buurt en van school. Entree: 1 cent per persoon. In zekere zin zijn eerste engagement. Toen hij zestien was, scheidden zijn ouders, en het geld dat hij verdiende als goochelaar hielp om de kachel bij zijn moeder brandende te houden.

	De Egyptische show van Boeléro		De oorlog zou je ook als beginpunt kunnen nemen. Op 7 december 1941 gaf Boelem (een Groningse voornaam) zijn eerste huiskamervoorstelling voor familie en kennissen, in Rotterdam. Hij verwerkte zijn geboortestad ook in zijn artiestennaam: Boel(em) E(elsing) uit Ro(tterdam). Boeléro. Op zijn negentiende werd Boelem opgepakt voor de Arbeitseinsatz in Duitsland. Meer dan twee jaar deed hij zwaar en ongezond werk in de asbestcement-fabriek Eternit in Berlijn. Maar hij kon daar ook de planken op. Boelem in een interview, jaren geleden: “Ik heb me als goochelaar gemeld bij een cabaretgezelschap en daarmee traden we voornamelijk op voor de Hollandse jongens in en om Berlijn. Daar heb ik geleerd me vrij op de bühne te bewegen.
	En ik kwam bij de twee grote goochelstudio’s over de vloer, waar ik weer nieuwe trucs kocht.” Het verhaal wil dat Oekraïense meisjes die ook te werk waren gesteld stiekem van een hakenkruisvlag rode kleedjes naaiden voor Boelems goocheltafels. Het ‘loon’ van Boelems optredens bestond vooral uit eten. Het heeft hem geholpen deze periode door te komen. En dan waren er natuurlijk de bevrijdingsfeesten, waar het voor zo veel artiesten pas echt begon. Boelem vond er ook emplooi. Aansluitend was hij tot 1948 beroepsgoochelaar. Maar op zeker moment hoorde hij de klokken van de armoe luiden. Bij nader inzien leek het hem beter om dat optreden te doen naast een solide baan. SMILING TROUPE Vanaf 1948 heeft Boelem Eelsing zo’n tien jaar lang gewerkt op de abonnementen-administratie van het Algemeen Dagblad. Daarna deed hij 27 jaar lang administratrief werk bij Nationale Nederlanden. Tot hij in 1984 met de vut ging. De ontmoeting met Jeannette van der Stok in 1954 betekende een ommekeer in zijn leven. Vanaf 1950 tot die ontmoeting stond Boelem geregeld samen met conferencier André Ede op de planken, als het duo André en Willy, maar in haar jeugdige overmoed had Jeannette het idee dat ze meer kon maken van vooral voorstellingen voor kinderen. Twee dagen nadat ze elkaar voor het eerst hadden gezien, stond Jeannette al naast Boelem op het podium. En ze is er nooit meer weggegaan. In 1956 zijn ze getrouwd, en een eigen theaterbureautje begonnen, Boeléro’s Variété, een beetje als uitvloeisel van de groep die Boelem al om zich heen had verzameld, The Smiling Troupe. Boeléro’s Variété was een klein bureau, maar het werkte ook met grote namen als Willy Alberti, Conny Vink, De Spelbrekers, het Cocktail Trio, en later Lee Towers en Anita Meyer. Een slimme zet ook om het einde van het variété-tijdperk te doorstaan, zo’n eigen bureautje. Zelf programma’s samenstellen, en daar uiteraard een plek voor jezelf in creëren.

	Clown Willy en Tante Jeannette		Vanaf 1957 hebben Boelem en Jeannette het groot aangepakt. Ze zijn gaan optreden als illusionisten, met twee verdwijnshows die ze hadden gekocht. Een grote Chinese show, en een Egyptische show. Kolossale decors van zes bij negen meter, grote trommels met water, bloemen, oneindig veel parasols en tijdens de eerste jaren twee assistenten. Jeannette: “Het waren leuke shows, maar we werkten ons de blaren. Als iedereen al in bed lag, waren wij nog aan het sjouwen. Dus dat schoot niet op.” De maanlanding van 1969 hielp Boelem en Jeannette de ogen te openen. Als mensen dat konden zien op hun tv, dan hoefde je niet meer aan te komen met zo’n goochelshow waarbij de een een kast in gaat en de andere eruit komt, dachten ze. Ze hoefden het zichzelf ook niet zo moeilijk te maken. De amusementswaarde zat hem niet in het grote, of in de goochelkunsten van Boelem, die in zijn jonge jaren wel vingervaardig was, en die zeer werd gewaardeerd bij goochelaarsvereniging Magische Liga ‘52 Schakels’, lange tijd ook als bestuurslid, maar die het uiteindelijk toch niet van de techniek moest hebben. Het ging bij hem om de presentatie, en om zijn komisch talent. Hij zat uiteindelijk dichter bij Tommy Cooper dan bij Hans Klok.

	KLUK KLUK Jeannette: “Als Boeltje één wenkbrauw optrok, lagen de kinderen plat van de lach. Daar lag zijn kracht. En in die richting zijn we verder gegaan. Als Clown Willy en Tante Jeannette. Waar we in de jaren vijftig al mee waren begonnen. Ik fungeerde als een soort aangeefster. Boelem kon geen tekst onthouden, dus ik had de tekst en hij reageerde op mij. Vanaf de eerste tot de laatste stap zat ik in het programma, maar hij was de komische noot. Hij had de gein aan z’n kont, en in z’n gezicht.” En dat had hij aanzienlijk meer dan sommige van tv bekende artiesten met wie het stel het podium deelde. Herbert Joeks bijvoorbeeld, bekend als de tv-Indiaan KlukKluk, werd boos op brutale kinderen. Jeannette: “Hij kon helemaal niet met kinderen opschieten.” Joop Doderer, Swiebertje, was wel een fenomenaal acteur, maar hij had geen echte act. En als meester-goochelaar Fred Kaps een kinderprogramma moest doen, belde ie op of Boeltje het kon overnemen.Jeannette: “Boel was kinderlijk ondeugend. Bij alles had ie pretoogjes.”

	Het zal ook niet toevallig zijn dat de Eelsings na Boelem’s vut, en het einde van hun theaterbureautje, vooral voor schoolkinderen hebben gespeeld. “Tegenwoordig maken ze op scholen musicals. Maar toen vonden leerkrachten het prachtig dat ze konden gaan zitten en wij ze wel lieten lachen, anderhalf uur lang. We deden dan drie kwartier echt komisch goochelen. Boel deed maar vijf truukjes maar de kinderen moesten erom schateren van het lachen. Daarna vulde ik nog twaalf minuten met een Indianenspel. En dan had Boel z’n clownsmuts opgezet en kwam hij mij als clown pesten. Daarmee hadden we een heel leuke clownerie. Echt voor kinderen.” Boelem en Jeannette hebben dat volgehouden tot aan hun officiële afscheid, in 2002.		Boelem Eelsing als Clown

	ROZENBURG Uit alle belevenissen door de jaren heen één anekdote. Een anekdote die speelt in Rozenburg. Boelem en Jeannette hadden een programma gehad in Rockanje, met Rita Corita en een boerenkapel uit Schipluiden. Het was voor iedereen wel zo handig om op de terugweg de pont naar Maasluis te nemen. Rotterdammers Boelem en Jeannette woonden toen in Maasland, en de jongens van de kapel waren echt boeren die de volgende ochtend in Schipluiden vroeg op moesten. Als ze de laatste pont zouden missen, de pont van half een, zouden ze een enorm end moeten omrijden. Jeannette: “Om op tijd te komen zaten we een beetje achter dat programma aan, maar toen we bij de pont arriveerden, ging die net los. Nou, zo’n pont komt nooit terug naar Rozenburg. Toen hebben die knullen al hun instrumenten uitgepakt en zijn ze gaan blazen: schipper mag ik overvaren. Rita Corita ging meezingen. En wat dacht je? Hij kwam terug. Iedereen de pont op, en toen zei de schipper: ‘Nou zal je wel spelen tot de overkant.’ Dat hebben ze gedaan, en dat is echt een feestje geworden. Rita zingen met d’r kopje koffie en die knullen maar blazen. Onvergetelijk.”

The Valentina's

Cabaret Confetti & De Confetti Stars